Bij het beleggen als hobby hoef je als particulier zijnde geen boekhouding bij te houden. Wel is het verstandig een overzicht bij te houden van de behaalde rendementen en de portfolio die je in bezit hebt. Dit kan echter veelal automatisch via de bank die je gebruikt voor het uitvoeren van beurstransacties. Waarderen van effecten is als particulier zijnde dan ook geen thema.
Bijna alle banken bieden wel handige dashboards die direct inzicht geven in de behaalde rendementen en de aandelen die in bezit zijn. Daarbij krijg je vaak ook direct toegang tot actuele beurskoersen.
Beleggen als ondernemer zijnde
Ga je het geld van de onderneming beleggen dan wordt het een ander verhaal. Dan dien je de gegevens van de beleggingen wel in het boekhoudprogramma te verwerken.
Indien het beleggen gericht is op het beheren van de liquide middelen, dan kan je voor de boekhouding binnen het boekhoudprogramma zelf kiezen welk stelsel van waarderen je wilt toepassen. Het waarderen van effecten is dan iets waar je even goed over na dient te denken.
Het waarderen van effecten in de boekhouding
Je kan de effecten waarderen tegen de historisch aanschafprijs of tegen de marktwaarde. Aan beide methoden zijn voordelen en nadelen verbonden.
Waarderen tegen historische aanschafprijs
Bij de methode van waarderen tegen historische aanschafprijs ga je pas belasting betalen op het moment dat je de effecten daadwerkelijk verkoopt. Bij het behalen van hoge rendementen dit een nadeel zijn. Op het moment van verkopen dien je dan veel belasting dient te betalen.
Hierdoor dan jouw inkomen naar de hoogste belastingschijf worden getild zodat je het maximale tarief van bijna 52% dient te betalen.
Waarderen tegen marktwaarde
Het grote nadeel van waarderen tegen marktwaarde is dat je eventueel al belasting dient te betalen terwijl je de aandelen nog in jouw bezit hebt. Dit heeft negatieve gevolgen voor de liquiditeit.
Aan de andere kant, bij koersdalingen kan je de eventuele waardevermindering direct met de inkomstenbelasting verrekenen. Bij koerswinsten wordt de behaalde winst verdeeld over verschillende jaren. Hierdoor zal je in totaal minder belasting over gaat betalen.
Consistente waarderingsgrondslag
Je kan echter niet continu van waarderingssysteem veranderen. Dit geldt voor de gehele boekhouding. Er geldt het principe van consistente waarderingsgrondslagen.
Om te veranderen van de initiële methode waarvoor je had gekozen dien je een onderbouwing op te geven. Doe je dit regelmatig dan wordt dit erg ongeloofwaardig. Het zal dan worden opgevat als zijnde een methode om belastingen te omzeilen. Dit zal dan waarschijnlijk niet worden geaccepteerd.
Denk goed na over een waarderingsstelsel
Het is dan ook raadzaam hier goed over na te denken wanneer je het overtollige geld in de onderneming gaat beleggen. Persoonlijk ben ik voorstander van de historisch aanschafprijs methode. Dit is in mijn opinie vanuit cash flow de beste optie.
Beurskoersen zijn echter niet te voorspellen zijn. Op voorhand is het niet absoluut zeker te stellen wat de meest voordelige grondslag zal zijn. Dat zal de praktijk achteraf leren.
Stel de keuze voor waarderingsgrondslag zo lang mogelijk uit
Wel is het zo dat in het eerste jaar van ondernemen je kan wachten tot het einde van het jaar, voordat je een keuze maakt. Je hebt dan de resultaten van het eerste jaar inzichtelijk wat je kan helpen bij het kiezen van de beste methode van het waarderen van effecten. De gegevens vanuit jouw boekhoudprogramma en de bank kan je dan gebruiken om een goede analyse uit te voeren.
Je kan hier zelfs nog langer mee wachten dan het jaareinde zelf. Uiteindelijk is het moment waarop je de jaarrekening gaat opstellen en de belastingaangifte gaat indienen het tijdstip dat je een definitieve beslissing dient te nemen.