Wat is een obligatie nu eigenlijk?
Een obligatie is een lening, welke kan worden uitgegeven door bedrijven of overheden. Een kenmerk is dat een obligatie verhandelbaar is. Daarnaast wordt de lening ook verdeeld in kleinere gedeelten. In plaats van een lening van 1.000.000€ worden er bijvoorbeeld 1.000 obligaties van 1.000€ uitgegeven.
Er is altijd sprake van een vaste looptijd en meestal een vaste rente. Des te langer de looptijd, des te hoger de rente zal uitvallen. Is er sprake van een variabele rente, dan wordt dit een "floating note" genoemd.
Zijn obligaties risicovrij?
Een obligatie is per definitie niet risicovrij. Degene die een obligatie heeft uitgeschreven dient de schuld op de vervaldatum te kunnen voldoen. Er bestaan verschillende gradaties wat betreft risico. Dit wordt bepaald door de partij die de obligatie uitgeeft. Zo wordt een obligatie van de Nederlandse staat doorgaans gezien als een obligatie met een erg laag risico.
Wanneer je een obligatie koopt van een bedrijf met een lage credit rating, dan dien je dit te zien als erg risicovol. Ook hier geldt dat beleggen met geleend geld niet verstandig is. Er is namelijk geen sprake van geld investeren zonder risico.
Gevolgen bij een faillissement
De kans dat je het gehele bedrag dat je hebt geïnvesteerd bij een faillissement terugkrijg is minimaal. Wel sta je als obligatiehouder hoger in de pikorde in het geval van een faillissement. Echter, leen je geld aan een bedrijf, dan heeft de belastingdienst voorrang.
Je dient de eventuele opbrengsten uit een faillissement te delen met andere schuldeisers.
Deze schuldeisers zullen eerst allemaal dienen te worden betaald, alvorens obligatiehouders aan de beurt zijn. In de praktijk dien je dan al blij te zijn als je überhaupt nog iets ontvangt.
Waarom fluctueren de koersen van obligaties?
De koers van een obligatie fluctueert om verschillende redenen.
Indien de marktrente stijgt of daalt, dan wordt een obligate meer of minder waard. Stel dat de rente stijgt, dan wordt een obligatie minder waard. Je kan dan namelijk andere, nieuwe obligaties, kopen die een hogere rente opleveren.
Wel zal dit effect naarmate het einde van de looptijd nadert kleiner worden. De extra rente ten opzichte van de marktrente die de obligatie oplevert wordt dan steeds kleiner.
Ook als het risicoprofiel aan verandering onderhevig is, dan zal de koers gaan fluctueren. Stel dat je een obligatie van een bedrijf bezit en de credit rating van dat bedrijf wordt naar beneden aangepast, dan wordt het risico dat er niet aan de verplichting kan worden voldaan groter. Hierdoor zal de koers gaan dalen.
Boven- en onder pari
Wanneer de koers boven de nominale waarde noteert, dan wordt er in de beleggingswereld over boven pari gesproken. Ligt de koers beneden de nominale waarde, dan is er sprake van beneden pari. Dit wordt uitgedrukt in een percentage van de nominale waarde.
Rente en effectief rendement
De rente die wordt uitgekeerd staat bij de uitgifte van een obligatie vast. Het effectief rendement kan echter fluctueren. Stel dat de koers stijgt van 100€ naar 105€, dan zal het effectieve rendement lager worden.
Het absolute bedrag dat je aan rente ontvangt blijft gelijk, maar de investering wordt groter. Wanneer je gaat leren beleggen, dan zal je dit allemaal exact worden uitgelegd.
Beleggen in obligaties
Obligaties worden vaak opgenomen in een beleggingsportefeuille, doordat deze minder risicovol zijn dan aandelen. Hierdoor vermindert het algemene risico van een beleggingsportefeuille. De looptijd van een obligatie is doorgaans redelijk lang. Het gaat bij de meeste obligaties om meerdere jaren en soms wel om 10 jaar.
De uitgevende instelling krijgt met kosten te maken. Bij een kortere looptijd is het door deze kosten voordeliger om een financiering via een bank te verkrijgen.
Om daadwerkelijk te beleggen in dit schuldpapier dien je een beleggersrekening te openen bij een broker. Je kan niet direct bij de uitgevende partij terecht. Tenzij het om een onderhandse transactie gaat. In dat geval gaat het echter wel bijna altijd om zeer grote bedragen.
Verschillende soorten obligaties
Converteerbare obligaties zijn erg specifiek. Het geeft je namelijk de mogelijkheid om de obligatie om te zetten in aandelen. De omreken verhouding wordt hierbij van tevoren vastgelegd. Dit geeft voor de investeerder of belegger een mogelijkheid op extra rendement. Indien de koers van een aandeel sterk is gestegen, dan kan het voordeliger te zijn om je te laten uitbetalen in aandelen dan in contanten.
Bij bedrijven die in de financiële problemen terecht zijn gekomen zie je wel eens dat obligaties worden omgezet in aandelen.
Op die manier hoeft het noodlijdende bedrijf niet langer rente te betalen en krijgt de investeerder meer zeggenschap in de onderneming. Bestaande aandeelhouders zijn hier doorgaans niet blij mee, omdat er dan sprake is van verwatering van het aandelenbezit, wat doorgaans substantieel is.
Obligatiefondsen
Ook bij het beleggen in obligaties is risicospreiding van groot belang. Zeker bij bedrijfsobligaties is er sprake van risico. Door niet al het geld dat je wilt beleggen te investeren in één obligatie maar dit te spreiden over meerdere obligaties, verminder je dit risico. Een obligatiefonds maakt risicospreiding eenvoudig. Een dergelijk fonds zal het geld van een investeerder automatisch verdelen over verschillende fondsen.
Je hoeft dan niet zelf actief aan de slag te gaan om een goed gediversifieerde portefeuille samen te stellen.
Wel zal er sprake zijn van beheerskosten, die ten koste gaan van het rendement. Wel zijn deze kosten lager dan bij vermogensbeheer.
Mixfondsen
Ben je niet tevreden met het rendement wat obligaties opleveren? Dan kan kan je ook kiezen voor een mixfonds. Het geld wordt dan verdeeld over zowel aandelen als obligaties. Hierdoor zal zowel het verwachte rendement maar ook het risico toenemen.
Hoe dit exact uitpakt hangt af van de samenstelling van het fonds. Je kunt hierbij kiezen tussen defensieve of meer offensieve mixfondsen.
